Nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI) là tình trạng nhiễm trùng bất kỳ bộ phận nào của hệ tiết niệu (thận, niệu quản, bàng quang và niệu đạo). Hầu hết các bệnh nhiễm trùng xảy ra ở phần dưới của đường tiết niệu, bàng quang và niệu đạo.

Phụ nữ đối mặt với nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu (UTIs) cao hơn nam giới. Nếu nhiễm trùng chỉ ở bàng quang, nó có thể rất đau đớn và khó chịu. Nhưng nếu nhiễm trùng tiểu lây lan đến thận, nó có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng.
Các bác sĩ thường điều trị nhiễm trùng tiểu bằng thuốc kháng sinh. Nhưng có những bước bạn có thể tự thực hiện để giảm nguy cơ phát triển nhiễm trùng tiết niệu.
Triệu chứng của nhiễm trùng đường tiết niệu
Nhiễm trùng đường tiết niệu không phải lúc nào cũng gây ra các dấu hiệu và triệu chứng; nếu có, chúng có thể bao gồm:
- Cảm giác muốn đi tiểu mạnh và dai dẳng
- Cảm giác nóng rát khi đi tiểu
- Thường xuyên đi tiểu một lượng nhỏ
- Nước tiểu đục
- Nước tiểu đỏ, hồng tươi hoặc màu cola (đây là dấu hiệu tiểu ra máu)
- Nước tiểu có mùi nặng
- Đau vùng chậu ở phụ nữ, đặc biệt là ở trung tâm của xương chậu và xung quanh xương mu
Ở người lớn tuổi, nhiễm trùng tiểu có thể bị bỏ qua hoặc nhầm với các bệnh lý khác như viêm âm đạo, lậu, giang mai.
Các loại nhiễm trùng đường tiết niệu
Mỗi loại nhiễm trùng đường tiết niệu có thể gây ra các dấu hiệu và triệu chứng cụ thể hơn, tùy thuộc vào vị trí nhiễm trùng trong đường tiết niệu của bạn.
Nhiễm trùng một phần của đường tiết niệu | dấu hiệu và triệu chứng |
---|---|
Thận (viêm bể thận cấp tính) |
|
Bàng quang (viêm bàng quang) |
|
Niệu đạo (viêm niệu đạo) |
|
Nguyên nhân gây nhiễm trùng đường tiết niệu
Nhiễm trùng đường tiết niệu thường xảy ra khi vi khuẩn đi qua niệu đạo vào đường tiết niệu và bắt đầu nhân lên trong bàng quang. Trong khi hệ thống tiết niệu bảo vệ chống lại những kẻ xâm lược nhỏ bé này, các cơ chế bảo vệ này đôi khi không thể ngăn ngừa được hết các nguy cơ có thể xảy đến. Khi cơ chế bảo vệ không ngăn chặn được vi khuẩn, vi khuẩn có thể phát triển mạnh trong đường tiết niệu và gây ra tình trạng nhiễm trùng toàn diện.
Nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI) phổ biến nhất xảy ra ở phụ nữ và ảnh hưởng đến bàng quang và niệu đạo.
- Nhiễm trùng bàng quang (viêm bàng quang): Đây là loại nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI) thường do Ecoli, một loại vi khuẩn thường được tìm thấy trong đường tiêu hóa (GI) gây ra. Nhưng đôi khi các vi khuẩn khác cũng có thể gây ra các loại nhiễm trùng này.Quan hệ tình dục có thể dẫn đến viêm bàng quang, nhưng bạn cũng có thể bị viêm bàng quang nếu không quan hệ tình dục. Do đặc điểm giải phẫu của phụ nữ, cụ thể là khoảng cách ngắn từ niệu đạo đến hậu môn và lỗ niệu đạo đến bàng quang nên tất cả phụ nữ đều có nguy cơ mắc bệnh viêm bàng quang.
- Nhiễm trùng đường tiết niệu (viêm niệu đạo): Loại UTI này có thể xảy ra khi vi khuẩn từ đường tiêu hóa lây lan từ hậu môn đến niệu đạo. Ngoài ra, do niệu đạo của nữ giới gần với âm đạo nên các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục như herpes, lậu, chlamydia và mycoplasma cũng có thể gây viêm niệu đạo.
Các yếu tố rủi ro dẫn đến nhiễm trùng đường tiết niệu
Nhiễm trùng đường tiết niệu phổ biến hơn ở phụ nữ, và nhiều phụ nữ có thể bị bội nhiễm trong suốt cuộc đời. Các yếu tố nguy cơ UTI cụ thể đối với phụ nữ bao gồm:
- Cấu tạo cơ thể nữ giới: Niệu đạo của phụ nữ ngắn hơn nam giới nên khoảng cách vi khuẩn có thể di chuyển đến bàng quang thường ngắn hơn.
- Đời sống tình dục: Phụ nữ hoạt động tình dục có xu hướng dễ bị nhiễm trùng tiểu hơn phụ nữ không hoạt động tình dục. Có bạn tình mới cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
- Một số loại biện pháp kiểm soát sinh sản: Phụ nữ sử dụng các biện pháp tránh thai để kiểm soát sinh sản hoặc sử dụng chất diệt tinh trùng có thể có nguy cơ cao hơn.
- Thời kỳ mãn kinh. Sau khi mãn kinh, những thay đổi ở đường tiết niệu do suy giảm lượng estrogen tuần hoàn dẫn đến tăng khả năng nhiễm trùng.
Các yếu tố nguy cơ UTI khác bao gồm:
- Dị dạng đường tiết niệu: Trẻ sơ sinh có nguy cơ bị nhiễm trùng tiểu cao hơn nếu chúng được sinh ra với dị tật niệu đạo khiến nước tiểu không thoát ra khỏi cơ thể đúng cách hoặc khiến nước tiểu chảy ngược qua niệu đạo.
- Tắc nghẽn đường tiết niệu: Chẳng hạn như sỏi thận hoặc tuyến tiền liệt mở rộng có thể khiến nước tiểu bị tồn đọng trong bàng quang, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu.
- Ức chế hệ thống miễn dịch: Bệnh tiểu đường và các bệnh khác làm suy giảm hệ thống miễn dịch (cơ thể bảo vệ cơ thể chống lại vi trùng) có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu.
- Sử dụng một ống thông tiểu: Những người không thể tự đi tiểu và sử dụng ống (ống thông) để đi tiểu có nguy cơ mắc UTI cao hơn. Những người này bao gồm những người phải nhập viện, những người có vấn đề về thần kinh khó kiểm soát khả năng đi tiểu và những người bị liệt.
Các biến chứng do nhiễm trùng đường tiết niệu
Nhiễm trùng đường tiết niệu dưới hiếm khi dẫn đến biến chứng nếu chúng được điều trị kịp thời và thích hợp. Nhưng nếu không được điều trị, nhiễm trùng tiểu có thể có các biến chứng nghiêm trọng.
Các biến chứng nhiễm trùng tiểu có thể bao gồm:
- Nhiễm trùng tái phát, đặc biệt là phụ nữ có từ 2 nhiễm trùng tiểu trở lên trong khoảng thời gian 6 tháng hoặc 4 nhiễm trùng tiểu trở lên trong khoảng thời gian 1 năm có nhiều khả năng hơn.
- Tổn thương thận vĩnh viễn do nhiễm trùng thận cấp tính hoặc mãn tính (viêm thận bể thận) do nhiễm trùng đường tiết niệu không được điều trị.
- Phụ nữ có nhiều nguy cơ sinh con nhẹ cân hoặc sinh non.
- Hẹp niệu đạo do viêm niệu đạo tái phát ở những nam giới trước đây đã từng bị viêm niệu đạo do lậu cầu.
- Nhiễm trùng huyết, một biến chứng có thể đe dọa tính mạng của nhiễm trùng, đặc biệt là khi nhiễm trùng di chuyển theo đường tiết niệu đến thận.

Biện pháp phòng ngừa viêm đường tiết niệu
Dưới đây là các bước bạn có thể làm để giảm nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu:
- Uống nhiều nước: Uống nước giúp làm loãng nước tiểu của bạn, đảm bảo bạn đi tiểu thường xuyên hơn và đẩy vi khuẩn ra khỏi đường tiết niệu trước khi nhiễm trùng xảy ra.
- Uống nước ép việt quất: Mặc dù nghiên cứu không chứng minh một cách chắc chắn rằng nước ép nam việt quất ngăn ngừa UTIs, nhưng nó sẽ không có hại.
- Vệ sinh đúng cách: Lau từ trước ra sau sau khi đi tiểu hoặc đại tiện, điều này giúp ngăn vi khuẩn từ vùng hậu môn lây lan sang âm đạo và niệu đạo.
- Tránh các sản phẩm phụ nữ có khả năng gây kích ứng: Sử dụng thuốc xịt khử mùi hoặc các sản phẩm phụ nữ khác (kem hoặc bột, v.v.) trên vùng sinh dục có thể gây kích ứng niệu đạo.
- Thay đổi các phương pháp kiểm soát sinh sản. Màng tránh thai hoặc bao cao su không được bôi trơn hoặc diệt tinh trùng có thể gây ra sự phát triển của vi khuẩn.
Trên đây là những giới thiệu về bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu, nếu còn thắc mắc khác, bạn có thể tư vấn trực tuyến để các chuyên gia Bệnh viện Bảo Ngọc giải đáp các vấn đề sức khỏe liên quan của bạn, bạn cũng có thể gọi điện đến hotline 0982.874.352 để được các chuyên gia Bệnh viện Bảo Ngọc tư vấn tận tình giúp bạn.